تولید فولاد در ایران
دانستن اینکه تولید فولاد در ایران از چه زمانی آغاز شد و امروزه وضعیت تولید و نقش ایران در بازار فولاد جهانی در چه جایگاهی قرار گرفته است برای کسانی که در صنایع فولاد فعالیت دارد اهمیت ویژه ای دارد . گرچه ما از زمان عصر آهن ای پیشروان صنعت فولاد بوده و حکومت های مختلف پارسی در این سرزمین این صنعت را با دانش روز آن زمان دنبال میکرند اما با توجه به رویداد انقلاب صنعتی و پیشرفت غرب و برخی کشورهای شرقی کشورهای مختلفی در تولید و استخراج فولاد از یکدیگر سبقت گرفته و با گذشت زمان انواع و اقسام کارخانه های مختلف تولید محصولات استنلس استیل و کربن استیل روی کار آمدند ( لیستی از بزرگترین تولید کنندگان فولاد ) . اما تاریخچه فولاد ایران را اگر بخواهیم بررسی کنیم به سال 1306 برمیگردد که در مطالب زیر بیشتر به آن خواهیم پرداخت .
اطلاعاتی از فولاد مبارکه اصفهان
اولین تولید فولاد در ایران
همانطور که در بالا اشاره داشتیم تولید فولاد ایران از سال 1306 آغاز شد که توسط حکومت وقت جهت تامین نیاز های ریل آهن فعالیت خود را آغاز کرد . بودجه ای که جهت راه اندازی این پروژه اختصاص پیدا کرد حدود 5.5 میلیون تومان بود . راه اندازی اولیه این پروژه موفقیت آمیز بوده اما به دلایل مشکلات مالی تا سال 1328 پروژه کنسل شد . تا اینکه کنسرسیوم آلمان همکاری خود را با دولت وقت ایران آغاز کرده و پروژه را کاملا محاسبه شده راه اندازی کردند .
سیستم اولین پروژه فولاد ایران
در واقع ما باید تاریخچه فولاد کارخانه ای در ایران را از همین جا آغاز کنیم که کنسرسیوم آلمان تجهیزات و برنامه ریزی اولیه این پروژه را به شرح زیر فراهم کرد :
- ضمانت تولید روزانه تا 150 تن
- اختصاص دادن یک دستگاه نورد برای کارخانه
- افتتاح یک کارخانه آهک
- افتتاح یک کارخانه آمونیاک
- راه اندازی بخش تقطیر برای کارخانه
- سیستم کشش سیم
- ایجاد بخش ریخته گری فولاد
- ایجاد بخش تولید آهن فرفورژه
- اختصاص دادن دستگاه خرد کننده برای ذغال سنگ ها
- و اشتغال زایی برای 1200 نیروی انسانی
تولید فولاد ایران در جنگ جهانی دوم
در سال 1941 طی جنگ جهانی دوم آلمانیها از متفقین و جبهه استالین شکست خوردند و به همین دلیل وقتی که ایران توسط نیروهای متفقین تصرف شد آلمانی ها نیز مجبور شدند خاک ایران را ترک کرده و پروژه تولید فولاد در ایران نیمه کاره ماند . در آن زمان کارخانه تولید فولاد در کرج بود و با وجود این بحران هر آنچه برنامه ریزی شده بود از بین رفت و بناهای کارخانه به ویرانه تبدیل شده و تجهیزات نیز به تصرف نیروهای متفقین درآمدند .
تولید فولاد در ایران پس از جنگ جهانی دوم
هر آنچه که پس از جنگ جهانی دوم به سر تولید فولاد در ایران آمد به شرح زیر است :
زمینه سازی برای تولید دوباره فولاد به وجود آمد اما شکست های پیاپی به دلیل نبود بودجه لازم در انتظارمان بود .
بارها طرح هایی برای راه اندازی کارخانه ارائه داده شد اما بانک جهانی سرمایه ای به آنها اختصاص نداد
گروه کراپ ایده راه اندازی مجدد پروژه فولاد کرج را پیشنهاد داد اما چند سال بعد موفق به جلب رضایت بانک جهانی نشد
همچنین گروه مهندس قیصر در سال 1961 پروژه دیگری را در ایای پروژه کرج ارائه داد اما مجددا بانک جهانی مانع آن شد
تا اینکه در نهایت همکاری ایران و سوئد تولید فولاد در ایران را دوباره از یک رویا به واقعیت تبدیل کرد
تولید فولاد در ایران با همکاری سوئدی ها
در سال 1342 دولت وقت با همکاری مختصصین سوئدی تولدی فولاد را با افتتاح کارخانه ای مجهز راه اندازی کرده و تولید اولیه آن را به تامین نیازهای ارتش ، راه آهن و خودروسازی داخل اختصاص دادند .
تولید چدن در اهواز برای اولین بار
در سال 1960 خودروسازی ایران به تامین نیاز چدن پرداخت و لوله های چدنی آفورده اصلی آن بود . تولید سالانه بیش از 6 هزار تن انگیزه فولادسازی داخل را برای توسعه افزایش داد
تولید فولاد در ایران با فولاد ملی اصفهان
در سال 1344 فولاد ملی ایران در اصفهان پایه گذاری شد
بودجه راه اندازی و سرمایه اولیه آن با صادرات گاز طبیعی به جماهیر شوروی تامین میشد
فولاد آریامهر در اصفهان سالانه 550 هزار تن تولید فولاد در ایران را به عهده گرفت
تولید فولاد در ایران در دهه 90
تولید فولاد ایران تا سال 83 با بیشتری رشد خود به سقف تولید سالانه 12 میلیون تن رسید اما تحریم ها و مشکلات سیاسی موجب افت تولید فولاد در ایران را به همراه داشت تحریم ها تا سال اواخر دهه 80 شمسی موجب نیاز شدید ایران به واردات استیل و فولاد کربن شد تا اینکه با مقاومت اقتصادی کشور و ایجاد خز تولیدی های جدید ایران نه تنها نیازهای اصلی فولاد را خود تامین کرد بلکه در سال 1398 صادرات فولاد نیز به خوبی شکل گرفته است
برنامه ریزی تولید فولاد در ایران
طرحی به نام طرح افق 1404 در برنامه دولت وقت و دست اندرکاران و سرمایه گذاران ایرانی در حال اجراست
امیدواریم که در سال 1404 تولدی فولاد را طبق برنامه تا سالانه 50 میلیون تن افزایش دهیم
